วันอนุรักษ์และพัฒนาคูคลองแห่งชาติ
20 กันยายน วันอนุรักษ์และพัฒนาคูคลองแห่งชาติ
(National River Conservation Day)
ความเป็นมาวันอนุรักษ์และพัฒนาแม่น้ำ คูคลองแห่งชาติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงเสด็จประพาสทางชลมารค เพื่อตรวจสภาพคลองแสนแสบ และเยี่ยมประชาชนสองฝั่งคลองจากกรุงเทพมหานคร ถึงจังหวัดฉะเชิงเทรา โดยคำกราบบังคมทูลเชิญของ ชมรมรวมใจภักดิ์รักต้นไม้ แม่น้ำ ลำคลองและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเกิดขึ้นจากการรวมตัวขององค์กรและบุคคล ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมพัฒนาคลองแสนแสบ เพื่อเป็นตัวอย่างของการย้อนกลับมาให้ความสำคัญแก่แม่น้ำ ลำคลองอีกครั้งหนึ่ง
เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2537 คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2544 เห็นชอบตามข้อเสนอของคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ กำหนดให้วันที่ 20 กันยายนของทุกปี เป็น“วันอนุรักษ์และพัฒนาแม่น้ำ คูคลองแห่งชาติ” ทั้งนี้เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งเป็นผลให้องค์กรและบุคคลได้ย้อนกลับมาให้ความสำคัญแก่แม่น้ำ คู คลอง อีกครั้งหนึ่งเพื่อเป็นการสร้างสรรค์และสนับสนุนให้สภาพชุมชนริมฝั่งแม่น้ำ คู คลอง มีความสะอาดสวยงามเพราะวิถีชีวิตชุมชนในชนบทมีความถูกพันและอยู่อาศัยใกล้ชิดกับแม่น้ำ คู คลอง โดยการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์มักจะตั้งอยู่ตามแหล่งน้ำและได้ใช้ประโยชน์มากมายทั้งในด้านคมนาคมขนส่ง การอุปโภคบริโภค การเป็นที่รองรับหรือระบายน้ำฝนและน้ำเสีย เป็นแหล่งผลิตอาหารจากพืชและสัตว์น้ำแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร อุตสาหกรรม ตลอดจนเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ นอกจากนี้แม่น้ำ คูคลอง ยังเป็นแหล่งรวมของศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี วิถีชีวิตที่สร้างสมสืบต่อกันมาแต่โบราณ ซึ่งสิ่งเหล่านี้นับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนนั้นๆ ซึ่งมีคุณค่าอย่างยิ่ง แต่สถานการณ์ปัจจุบันบทบาทของแม่น้ำ ลำคลองได้ลดความสำคัญลงไปเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในการเป็นอยู่ทำให้มีการใช้ประโยชน์แม่น้ำลำคลองลดน้อยลง นอกกจากนี้ยังมีการบุกรุกและการถมคลองเพราะเห็นว่าคลองเป็นเพียงที่รองรับน้ำทิ้งเท่านั้น
(กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, 2564)
กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2564). วันอนุรักษ์และพัฒนาคูคลองแห่งชาติ.
สืบค้น 24 พฤษภาคม 2566. https://cul.offpre.rmutp.ac.th/wp/?p=29583